Өндірістік іс – тәжірибе дайындау және ұйымдастыру

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

«Есеп және аудит» кафедрасы

 

 

 

 

 

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы:  Өндірістік іс – тәжірибе дайындау және ұйымдастыру

 

 

 

 

 

 

Орындаған: Манасбаев А.С

                                                                                          УА 404 топ

                               Тексерген:  Айтанаева А. Қ.

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

                                            Алматы, 2009 жыл

Мазмұны

 

 

Кіріспе

I. Негізгі бөлім:

1.1 Кәсіпорынның шаруашылық қызметі 

1.2 Бухгалтерлік  есептің, экономикалық талдаудың  және  аудиттің  құрылуы

1.3 Кәсіпорынның  қаржы шаруашылық қызметін  талдау                                                                                    

 

ІІ  ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП, ТАЛАДАУ ЖӘНЕ АУДИТІ

 

2.1 Ақша қаражаттарының есебі, талдауы және аудиті

2.2 Дебиторлық  борыштардың есебі, талдауы және аудиті

2.3 Тауарлы -материалдық босалқылардың есебі, талдауы және аудиті

2.4 Негізгі құралдардың және материалдық емес активтердің есебі, талдауы және аудиті

2.5 Инвестицияның есебі, талдауы және аудиті

2.6 Міндеттемелердің есебі,  талдауы  және аудиті.

2.7 Еңбек  және   оған  ақы  төлеудің  есебі,  талдауы  және аудиті

2.8 Шығыстар мен табыстардың есебі, талдауы және аудиті

2.9 Меншікті капиталдың есебі, талдауы және аудиті

2.10 Қаржылық есесеп беру, құру әдістемесі, талдауы және аудиті

ІІІ. Басқару  есебі, талдау

Қортынды:

 

 

Қолданылған әдебиеттер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Нарықтық  қатнастары дамыған өркениетті елдерде бір  орталық бухгалтерияның ішінде екі    бухгалтерия құрылған.

1. Қаржы бухгалтериясы
2. Басқару бухгалтериясы

Басқару есебінің мәліметтері  сыртқы пайдаланушылар (мемлекет, банктер, инвесторлар т.б) үшін емес ішкі  басқару функцияларын  жүзеге асыру   ұшін қажет

Басқару есебі дегеніміз-субъектіні басқару процесіне ақпараттық қолдау  жүйесі.

Басқару есебінің мақсаты  кәсіпорын басшысына  дұрыс шешім  қабылдауға  көмектесу  болып  табылады сонымен қатар басшылығының  ішкі  мақсаттарға   пайдалану  ұшін  берілетін  есеп ақпараттарының  барлық түрін қамтиды. Сондықтан   басқару есебін жоспарлау, бақылау жасау, шешім қабылдау сияқты түйінді   салаларды   менеджерлерге көмек көрсету мақсатында қаржылық апараттарды дайындаушы  ретінде қарастыруға болады.

Басқару  процесін  жүзеге асыру  үшін  басшыларға   қандай ақпарат  керектігін  түсіну үшін  бухгалтерлік  есеп жүйесі  қызмет көрсететін   басқару функциялары жөнінде мағлұмат болу қажет.

 Шаруашылық қызметін талдаудың   мазмұны оның кәсіпорынды басқару  жүйесінде атқаратын ролі мен функцияларынан (қызметтерінен) келіп шығады. Басқару жүйесі келесі өзара байланысты функциялардан тұрады: жоспарлау, есеп және бақылау, шаруашылық қызметін талдау және басқару шешімдерін қабылдау.

       Нарық жағдайында өз жұмысын басқару мен жетілдіру үшін бухгалтерлік есепті белсендірек қолданудың қажеттілігін арттырады.

Кәсіпорынның  үздіксіз жұмысының шарты болып, материалдық ресурстармен толық  жабдықтау, қамтамасыз ету табылады. Өндірістік босалқылардың үлкен  үлес салмағын материалдық ресурстар  құрайды. Сондықтан мүмкін болатын өз пайдасына пайдалануды бақылау мен профилактикалау мақсатымен бухгалтерлік есептегі құжаттық рәсімдеудің дұрыстығы ерекше мәнге ие болады. Практикалық жұмыстың мақсаты кәсіпорынның шаруашылық қызметінің талдау және оның әдістемесін меңгеру болып табылады.

     Практикалық  жұмыста қарастырылатын негізгі тақырыптар:

• Ақша қаражаттарының есебі, талдауы және аудиті
• Дебиторлық борыштардың  есебі, талдауы және аудиті
• Тауарлы- материалды босалқылардың есебі, талдауы және аудиті
• Негізгі құралдардың  және материалды емес активтердің есебі, талдауы және аудиті
• Міндеттемелердің есебі, талдауы және аудиті
• Еңбек  және  оған ақы төлеудің есебі, талдауы және аудиті
• Табыстар мен шығыстардың  есебі, талдауы және аудиті
• Кәсіпорынның меншікті капиталының есебі, талдауы және аудиті

Шаруашылық  субъектінің  шаруашылық қызметін талдаудың  негізгі  міндеттері:

1. Экономикалық  заңдардың  әрекет  ету  сипатын  зерттеу,  кәсіпорынның  нақты  жағдайларында  экономикалық  құбылыстар  мен  процестердің  заңдылықтары  мен  тенденцияларын  белгілеу.
2. Ағымдағы  және  перспективалық  жоспарлардың  ғылыми  негіздеу.
3. Жоспарлар  мен  басқару  шешімдернің  орындалуын,  ресурстарды  үнемді  пайдалануды  бақылау.
4. Шаруашылық  қөызметтің  нәтижелеріне  объективті  және  субъективті,  ішкі  және  сыртқы  факторлардың  әсерін  зерттеу.
5. Ғылым  мен  тәжірибенің  алдыңғы  қатарлы  тәжірибелері  мен  жетістіктері  негізінде  кәсіпорынның  қызмет  ету  тиімділігін  арттырудың  резервтерін  іздеу.
6. Жоспарлауды  орындау,  экономиканы  дамытудың  қол  жеткен  деңгейі,  қолда  бар  мүмкіншіліктерді  қолдану  бойынша  кәсіпорын  қызметінің  нәтижелерін  бағалау  және  оның  өнімдер  мен  қызмет  көрсетулер  нарығындағы  жағдайының  диагностикасы.
7. Анықталған  резервтерді  пайдалану  бойынша  рекомендацияларды  (нұсқауларды)  жасау.

    Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын бағалау, объективті, ғылыми негізделген және үйлесімді басқару, өндірістік, әсіресе қаржылық шешімдер қабылдау үшін оның қаржылық жағдайын талдау қажет. Тек терең және ұқыпты талдау негізінде ғана оның қызметін объективті бағалап, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын нығайту немесе жақсарту және оның іскерлік белсенділігін арттыруға бағытталған басқару шешімдерін қабылдау үшін, басшылыққа нақты ұсыныстар беруге болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

І-БӨЛІМ

1.1.Кәсіпорынның шаруашылық қызметі

 

    Мен   өндірістік тәжррібе   жұмысын  «ЖанТас» жауапкершілігі шектеулі  серіктестігінде өткіздім.

    Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі дегеніміз- бір ненмесе бірнеше адам құрған  жарғылық капиталы    құрылтай құжаттармен    белгіленген   мөлшерде   үлеске  бөлінген серіктестік түрі: жауапкершілігі   шектеулі  серіктестікке    қатысушылар   оның   міндеттемелері   қосқан  салымдарының  құны    шегінде    тәуекел   етеді.

     «ЖанТас»  Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестігі  2003 жылы шілде айында  құрылған. Кәсіпорынның жарғылық қорының мөлшері 87200 теңге. Басты құрылтайшысы Таласбаев Сабыр Ордабайұлы. Кәсіпорынның орналасқан  жері Алматы облысы Талғар ауданы  Панфилов көшесі 24 үй

   ЖШС «ЖанТас»  құрылыс компаниясы Алматы қаласында  бас кеңсесі орналасқан.Сонымен қатар  кәсіпорынның  өзіне  тән өз мөрі, есеп айырсу  шоты,жарғысы қалыптасқан. Кәсіпорынның негізгі қызметі  күрделі құрылыс жұмыстарын  атқару арқылы  табыс  табуды  көздейді. Құрылыс компаниясы  жөндеу   жұмыстарын шаруашылық    әдіспен   жүргізеді. Қажет болған жағдайда   келісім шарт негізінде жұмыскерлер жалдайды. Серіктестікте 50 адам жұмыс атқарады. Оның 44-і жұмыскерлер, ал 6-уі басқару персоналы болып табылады.Қазіргі  кезге  дейін   ЖШС «ЖанТас» құрылыс компаниясы   көптеген ғимараттар мен жеке  тұлғалардың ұсынысы бойынша тапсырыс алып қызмет  жасап келмекте.

         ЖШС «ЖанТас» құрылыс компаниясы 2008 жылы кәсіпорын   көптеген  тендерлерге    қатысу арқылы Алматы қаласында орналасқан ЖШС «КазИнертпромның» келісімшарт негізінде канализациялық қазба жұмыстарды   орындады. Кәсіпорынның   қаржы шаруашылық  қызметіне сипаттама беру үшін  келесі экономикалық көрсеткіштерді  талдауды ұсынамыз

   ЖанТас»  Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестігінің   қаржы шаруашылық қызметіне толық сипаттамааны  оның   соңғы жылдардағы  қаржылық   жағдайын бағалайтын   қаржылық  қортынды есеп  элементтерін   қарастыру арқылы  беруге болады.

   Активтер, меншікті капитал және міндеттемелер   кәсіпорынның  қаржылық  жағдайын  бухгалтерлік   баланыста   анықтауға (бағалауға) тікелей  байланысты   элементтер болып табылады. (Тіркеме №1)

 

 

 

1.2 Бухгалтерлік  есептің, экономикалық талдаудың  және  аудиттің  құрылуы

 

     Кәсіпорын үшін  бухгалтерлік есептің маңызы өте  зор өйткені, бухгалтерлік есеп  басқару ақпараттық  жүйенің  қаржылық орталығы. ЖШС «ЖанТас» кәсіпорнының  бухгалтерлерінің, көмекші бухгалтерлердің   негізгі міндеті  осы  ақпарат  көздерін есептей, маңыздылығын талдау, және қортындылай білу керек.

Бухгалтерлік есепке тән негізгі принциптердің мәні мен маңызын түсінбей тұрып, ұйымдар  қызметін басқару мен ұйымдастыру  жөнінде шешім қабылдау мүмкін емес. Сондықтан, экономикалық тұрғыдан тиімді шешім қабылдау үшін, бухгалтерлік есеп шоттарын жүргізу мен бұларды өз орындарына қарай дұрыс қолдану, бастапқы құжаттар айналысын заңды түрде ұйымдастыру, есеп жүйесінде қолданылатын әдістемелерді сабақтастықпен пайдалану жолдарын және халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттағы талаптарын білген жөн.

     Бухгалтерлік есепті реформалауда жасалған тұжырымдама міндетерінің бірі – ішкі ақпараттық жүйе арқылы кәсіпорынды басқаруды жетілдіру болып табылады. Тиімді басқару принциптері мен есепті ұйымдастырудың жаңа амал – тәсілдерінің негізі ретінде Қазақстанда іс-әрекет етушіге неғұрлым жақын еуропалық құрылым алынды.

    Нарықтық экокномика  ресурстың барлық материалдық,  еңбек және қаржылық түрлерін  ұтымды пайдалануды көздейді, олар  кәсіпкерлік іс - әрекеттің күтілетін  нәтижесін қамтамасыз етуі тиіс.

Еліміздегі шаруашылық ұйымдарындағы бухгалтерлік есеп жүйесін сенімді жүргізу үшін жоғары дәрежеде даярланған кәсіби мамандар қажет. Нарықтық экономиканың талаптарына сай сапасы жағынан жақсы даярланған бухгалтерлерге деген сұраныс күннен күнге артып келеді.

Қаржылық сипаттағы тиімді экономикалық шешімдер қабылдау бухгалтерлік есеп жүйесінде жазылып тіркелген, жинақталған ақпараттар негізінде іске асырылатындығына сай міндет пен қызмет атқарушы қаржыгерлер мен бухгалтерлер тағы да басқа жауапты адамдар сапалы және саналы жасалған бухгалтерлік есеп жүйесіндегі көрсеткіштерді зерттеп зерделей білуі керек.

Аудит түсінігі және түрлері.

 

Қазақстан Республикасының  заңы бойынша 20 қарашада 1998 жылы №304-I «Аудиторлық  қызмет туралы» ( 10 шілде 2003 жылғы №483-II өзгертулерімен) заңы бойынша аудит – бұл қаржылық есептіліктің объективті құрастырылуының және тәуелсіз пікірді жеткізу мақсатында заңды тұлғалардың қаржылық есептіліктерін тексеру б.т.

Аудит түрлері:

Аудитордың жұмысы –  бұл қаржылық есептіліктің ұқыптылығын  және есептің орнатылған дәрежеге сай келуі мақсатында профессионалды аудиторлық қорытынды жасау.

Аудит қызметінің негізгі  принциптері мыналар болып табылады:

• Тәуелсіздік;
• Объективтілік;
• Ұқыптылық;
• Құпиялылық.

Аудиторлық тексерудің нәтижелеріне байланысты аудит стандартына сәйкес келетін аудиторлық есеп құрылады.

 Мен жұмыс істеген  кәсіпорында аудиторлық жұмыс  өтпеді. Сондықтан мен өз көзіммен  көргенім жоқ. Кәсіпорын өз  жұмысын өте жақсы орындады

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3 Кәсіпорынның  қаржы шаруашылық қызметін  талдау

 

Кәсіпорынның қаржы  жағдайы осы кәсіпорынның белгілі  бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылыгын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін  уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен  қамтамасыз етілуін көрсетеді.

№	Көрсеткіштер	Жыл басында		Жыл соңында		Жыл бойындағы өзгеріс (+,-)		Құрылы- мының өзгеруі (4гр.-2гр.)     7
		сомасы, мың тг     1	үлес  сал-мағы,   % 2	сомасы, мың тг     3	үлес  сал- мағы,   % 4	мың тг. (3гр.- 1гр.) 5	% (5гр.:1 гр:100)  6
1	Активтер құны,  бар-лығы соның ішінде: 1.1.Ұзақ мерзімді активтер: а) негізгі құралдар; 1.2. Ағымдағы  актив-тер:  а)ақша қаражаттары; ә)Қысқа мерзімді қаржылық инвестиция  б)Тауарлы материалдық босалқылар в)қысқа мерзімді дебиторлық борыш Басқа да қысқа мерзімді активтер.	88884     3861 3861   57971   981     3944   22127	100     4,3 4,3   65   1,1     4,4   25,2	94109     2545 2545   74590   12087   4642 245	100     2,7 2,7   79   13   5 0,26	+5225     -1316 -1316   +16619   +11106   +4642 -3699   -22127	+5,8     -34,08     +28   1132,11     -93.8   -100	х     -1,6     14   +11,9     -4,14   -25,2