Бейнелеу өнерінің әдіснамалық негіздері

Басқұр - керегенің уық байланған бастарының сырт жағынан жүргізілетін жалпақ бауы

Бастырма - сәндік қолөнері бұйымдарын жасауда қолданылатын тәсіл

Батальды жанр - соғыс тақырыбы бейнеленген көркем шығарма

Батик - матаға бояумен салынған сурет

Блик - жылт

Бюст - кеуделік мүсін

Вернисаж -көркем шығармалық көрменің салтанатты ашылуы

Винтаж - терезе немесе есік шыныларына салынған көркем суреттер мен өрнекетер

Галерия - көркем шығармалар қоры жинақталған орын

Гармония - бояу үйлесімдігі

Геометриялық мәнер- геометриялық ою-өрнектер мен әшекейлік заттар, бұйымдар

Глазурь - қыш ыдыстардың сыртына пайдаланатын шыны тәріздес жылтыр қабат.

Гобелен - сурет салып тоқылған кілем. Париждік бояушылардың атымен аталған.

Готика - орталық Еуропа өнері

Гохуа - жібек матаға бояумен орындалған Қытай кескіндемесі

Графика - бір түсті бояу қарындаш тушь арқылы орындалған сурет.

Гризайль - бір түсті бояумен орындалған көркем шығарма

Гуашь - суға езілетін қою бояу

Ғимарат - сәулеттік құрылыс

Декорация - сахна көрінісін безендіру

Детализация - заттын бүтіндей көру арқылы ұсақбөлшектерін тәптіштей жазу

Дизайн - заттардың көркемдік үлгісін жасау

Диптих - бір тақырыпта орындалған қос шығарма

Ер-тұрман - ер-тоқымның әбзелдері мен жабдықтары

Ескерткіш - бір маңызыды оқиғаға немесе адамға қойылған монументтің бейне немесе

                    құлпытас

Жанр - әр түрлі көркем шығармалардың мазмұны мен тұтастығы білдіреді.

Жарнама - афиша секілді уағыздау ісінде қолданылады

Жұмыр мүсін - үш өлшемді тұтас массалы денеден тұрады

Зергер - әшекейлі бұйымдар жасайтың адам

Икебана - кептірілген өсімдіктерді пайдалану арқылы жасалған көркем шығарма

Икона - ағаш тақтаға бояумен салынған діни шығарма

Иллюстрация - кітап безендіруде қолданылатын көркем сурет

Импрессионизм - ХIX-XX ғасырдағы бейнелеу өнеріндегі ағым

Интерьер - ғимараттың ішкі көрінісі

Каллиграфия - көркемдеп жазу өнері

Картина - көркем шығырма немесекескіндеме туындысы

Карикатура - әзіл-сықақтық бейне

Кенеп - кендір жіптер тоқылған мата

Керамика - қыш ыдыстар мен бұйымдар

Кернеулі кескіндеме - бояу өте қалың жағылған кескіндемелік тәсіл

Кесте - матаға тоқылған өрнек сурет

Киіз үй - бояу ізденісі түс таңдау

Коллаж - әр түрлі маталардың жапсыру арқылы орындалатын көркем жұмыс 

Коллекция - бейнелеу өнері шығармаларын жинақтау

Колорит - ең басым бояу түсі

Композиция - көркем шығарманы үйлестіріп құрастыру

Контраст - қарама-қайшы рең немесе бояу: ақ пен қара, қызыл, мен көк

Контур - затты белгілеудегі сыртқы тұтас сызық

Көкжиек сызығы - көз деңгейідегі түзу сызық

Көлеңке - белгілі заттың сәуле түспеген қарсы беті

Көркемдік баға - көркем шығарманың сапалы орындауы мен құндылығына берілетін баға

Көшірме - түпнұсқадан көшірілген көркем шығарма

Ксилография - дөңес гравюаның бір түрі

Кубизм - XX ғасырдың басындағы бейнелеу өнеріндегі модернистік ағым. Өкілдері:

               П.Пикассо, С.Айтбаев, Қ.Есіркеев.

Кілем - түрлі-түсті жіптер тоқылған бұйым (түктікілем,тақыр кілем)

Қарындаш - сырты ағаштан, өзегі графиттен жасалған сызу құралы

Қолөнер - сәндік дәстүрлік қолөнер

Қылқалам - бояумен жұмыс істеуге арналған құрал

Лессировка - шығарманың  кепкен бояуының үстінен жұқа мөлдір бояу жағу тәсілі

Литография - тасқа бедерлеу арқылы қағазға көшірілген сурет

Лувр - дүние жүзіне әйгілі Париждегі бейнелеу өнері мұражайы

Майлы бояу - өсімдік майы, жаңғақ, зығыр, және әр түрлі лактың қосылысынан тұратын

                      бояу

Макет - болашақ бұйымның үлгісі

Маринист - теңіз көрінісін бейнелейтін суретші

Мастихин - картина бетін және палитраны бояудан тазартуға арналған құрал, кейде

                    қылқалам орынына да пайданылады

Миниатюра - өте нәзік көркемдік әдіспен жазылған шағын көркем шығарма

Модель - өлшем, үлгі Мысалы: киім үлгісі

Модернизм - XIX-XX ғасырда  Еуропа мен Америка өнерінде байқалған бағыт

Мозайка - әр түрлі шыны тастардан жасалған сурет

Монумент - тарихи жағдайларға жеке қайраткерлерге арналған ескерткіш. (“Тәуелсіздік

                     монументі“Алматы қаласы). Монументтік кескіндеме үлкен көлемді көркем

                    безендіру орындалған шығарма.

Мүсін - кеңістікте сомдалған көркем шығарма

Натюрморт - заттар мен бұйымдар бейнелеген көркем шығарма

Нобай - негізгі көрініс бейнелеген сызықпен салынған сурет

Орнамент - әшекей, нақыш. Белгілі бір жүйемен орналасқан өрнек

Офорт - металға салынған гравюраның түрі

Ою-өрнек -  халық қолөнерінің қолтаңбасы

Палитра - бояу езуге, араластыру арналған жұқа тақтайша

Панно - ғимататтың ішкі қабырғасына немесе төбесіне майлы бояумен мүсіндік бедермен

              салынған әсем сурет

Пейзаж - табиғат көрінісі бейнелеген көркем шығарма

Перспектива - кеңістікті бейнелеу тәсілінің заңдары

Пирамида - Мысырдағы зәулім құрылыс

Плакат - жарнамалық сурет

Пластика - мүсіндік өнер

Пластилин - мүсін жасауға арналған жұмсақ материал

Пленер - табиғат көрінісін тікелей бейнелеу

Портрет - адамның келбеттік тұлғасы бейнелеген көркем шығарма

Постимпрессионизм - XIX-XX ғасыр француз кескіндеме өнеріндегі бағыт (П Сезанн Ван

                                    Гог)

Пропорция - сәйкестік

Профиль - нәрсе қырынан бейнелеу

Реалистік кескіндеме - шынайы бейнеленген көркем шығарма

Ренессанс - осы дәуірдің архитектуралық стиль

Рең - ақ түс пен қара түс арасындағы қатынас

Рефлекс - нәрселердің бояу түстерінің шағылысуы негізінде пайда болған реңдік қатынас

Рококо - Батыс Еуропа өнерінде XVIII ғасырда байқалған көркем бағыт

Роман өнер і- Орта ғасырлардағы Еуропа өнері

Ротонда - дөңгеленген тұрғызылған құрылыстардың жалпы сипаттама атауы

Сангина - сурет салуға арналған қызғылт түсті таяқша бояқ.

Симметрия - ортаңғы бөлікке тең сәйкестік

Стека - мүсіндеуге пайдаланатын қалақша

Стела - тігінен тұрғызызылған тас тақта

Тарихи жанр - тарихи оқиғалар бейнелеген көркем

Текемет - түрлі-түсті ою-өрнек салып бастырған сәнді киіз

Темпера - бсапа бояуы

Торс - адамның мүсінделген жұмыр бейнесі

Трептих - бір тақырыпқа орындалған үш бөліктен тұратын көркем туынды

Тушь - сұйық бояу

Тұрмыстық жанр - күнделікті өмір тынысы бейнеленген көркем шығарма

Тұс киіз - тұсқа ілінетін әшекейлі бұйым

Түпнұсқа - алғашқы негіз, бастапқы сурет

Тіссіз бояу - ақ, сұр, қара түсті бояулар

Түсті бояу - қызыл, көк, сары түсті бояулар

Фактура - бояумен орындалған бедерлі сурет

Фасад - құрылыстың алдынан қараған сыртқы көрініс

Форма - нәрсенің сыртқы пішіні

Фрагмент - көркем шығарманың бір бөлігі

Фрекска - дымқыл сылақ үстіне сулы бояумен орындалған кескіндеме

Шекіме (чеканка)- метал бетінде бедерленген сурет

Шерулі портрет - арнаулы тапсырыс бойыншаорындалған суреттер

Шрифт- әріп ж зу үлгісі

Шым ши - өрнектеліп тоқылған ши

Шілтер - тоқылған әшекей бұйым

Экстерьер - ғимараттың сыртқы көрінісі

98