Әйел құқығы - адам құқығының ажырамас бөлігі

Әйел құқығы үшін Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңында қарастырылған барлық құқық қорғау және мемлекеттік жүйелердің ықпалдастығы, сондай-ақ азаматтардың өздерінің белсенділігі мен олардың бірлестігі ескерілуі тиіс. Мемлекетте саяси өкімет ретінде өзінің азаматтармен қарым-қатынасын реттеуге, жеке адамның құқығы мен мүддесін қамтамасыз етуге бағытталған ерекше өкілеттілік болуы тиіс. Сондықтан мемлекет оны жүзеге асыру шарттарын жасауы тиіс, дәлірек айтқанда, нақты заңдылық құралдары, сондай-ақ берілген құқықтың механизмін жүзеге асыру көрсетілуі керек.

        Соныдықтан әрекеттегі заңнамалар бойынша ақтаңдақтарды жою қажеттілігі, оны Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкестендіру, экологиялық заңдарды әзірлеу және қабылдау, кепілдік жүйесін қалыптастыру және жетілдіру қажеттілігі туындайды.

Қоршаған қолайлы ортаға деген құқықты іске асыруда қоғамдық бірлестіктердің рөлін көрсету. Қоршаған қолайлы ортаға деген құқықты іске асыруды қамтамасыз ететін жалпы және арнайы заңнамаларға салыстырмалы –    құқықтық талдау жүргізу. Қоршаған қолайлы ортаға деген құқықтың мемлекет ішілік және халықаралық кепілдік жүйесін анықтау. Осы конституциялық құқықты жүзеге асыруда ерекше кепілдік ретінде соттық қорғауды қарау. Құқық қолдану практикасын оқып үйрену және талдау. Қоршаған қолайлы ортаға деген адам мен азаматтың құқығын жүзеге асыру және қорғау мәселелеріне байланысын конституциялық – құқықтың реттеу жұмыстарын жетілдіру бойынша нақты нұсқауларды әзірлеу және ұсыну.

Құқықтар мен бостандықтарды соттық қорғау-қазіргі жағдайда да ерекше өзекті болып отырған конституциялық құқық институты. Азаматтардың экологиялық құқығын соттық қорғауды жетілдіру бойынша іс-шаралар түрлері қамтылған. Экологиялық юстицияны құруға байланысты ұсыныстар қолдануда. Қоршаған қолайлы ортаға деген құқықты барынша тиімді жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Конституциясының 31-бабын мынадай редакцияда беру ұсынылады: “Әрбір адамның қоршаған қолайлы ортаға деген құқығы бар. Мемлекет әркімнің қоршаған ортаның жай-күйі жөнінде толыққанды ақпарат алуына және оның экологиялық құқығы бұзылып, денсаулығына немесе мүлкіне зардабы тиген жағдайда орын толтыруға кепілдік береді”.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1.    Қазақстан Республикасының Конституциясы 30 тамыз 1995 жыл  
2.    Саданов А.К., Аскарова У.Б. и др. Практикум по экологии. Алматы, 1999 г.
3.     Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пакт пен Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы пакт. 1966 жыл
4.     Қазақстан Республикасының Экологиялық Кодексінде азаматтың таза және қолайлы ортаға деген құқығын бекіту  19 ақпан 2007 жылдың.
5.     Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі 2007 жылғы 9 қантар, № 212-III (2007.27.07. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен)
6.     Рио-де – Жанейро қаласында Біріккен Ұлттар Ұйымының  конференцияның қатысушылары қабылдаған қоршаған орта және оның дамуы бойынша Декларация 1992 жылы маусым айында.
7.     «Қоршаған орта туралы» Біріккен Ұлттар Ұйымының  Стокгольм конференциясының Декларациясы 1972 жылы.
8.      Адамдардың құқықтары мен бостандықтары туралы жалпы деклорацияда 1948 жылы.
9.      Қоршаған  орта мен  денсаулықты қорғау бойынша   министрлер  деңгейінде   үшінші  конференция  декларациясы. Лондон  1999 жылдың  17 маусым. 
10.      БҰҰ-ның Бас Ассамблеясының  арнайы сессиясы бойынша тұрақты даму жұмыстарындағы іс – шаралардың  жүзеге асырылу  қажеттігін  қолдау. 1997 жылы
11.     Евразиялық Кеңесте қабылданған Экологиялық ақпарат қоршаған ортаны қорғау туралы баяндама 1954 жылы.
12.     Қазақстан Республикасының экологиялық кодесі
13.     «Экологиялық құқық бұзу жауапкершілігі туралы заңнаманың сотта қолданылу практикасы туралы» Қазақстан Республикасының Жоғары Соты Пленумының қаулысы 1998 жылы 5 шілде.
14.      Азаматтардың денсаулығын сақтау туралы» Қазақстан Республикасы заңы  2006 жылы 7 шілде.
15.     Қазақстан Республикасының «Әлеуметтік қамсыздандыру туралы» Заңы
16.     Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. Алматы 1994 жыл.
17.     «Атомдық энергияны пайдалану туралы» Қазақстан Республикасы Заңы.1995  жылғы 21 қараша.
18.     Қазақстан Республикасының «Адам құқықтары жөніндегі өкілеттігі туралы» заң 1997 жылғы 12 ақпандағы.
19.     «Европалық соттың қатысуымен адам құқықтары жөніндегі өкілеттік туралы» заң 1998 жылғы 29 наурыз.
20.     Петрухин И.Л..Общественные науки и современность. 1995 г
21.     Тимошенко А.С.. Международный механизм в системе – экологической безопасности.1999
22.     Реймерс Н. Ф.. Краткий словарь биологических терминов.  1995 г
23.     Мухитдинов Н.Б. Есеналиев А.Е. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік басқарудың құқықтық негіздері. Алматы 2000 ж.
24.     Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. Алматы 2007
25.     Петров В.В. Экологическое право России. 1995 г.
26.     Васильева М.И.. Экологические права граждан (основы теории): Учебное пособие. 1999 г.
27.     Бринчук М.М., Дубовик О.Л. Коституция РФ и развитие экологического права,(первое издание) 2005 г.
28.     Веденин Н. Н. Экологическое право. 2007 г.
29.     Забигайло В.К.Конституция СССР и укрепление правовой основы государственной и общественной жизни.1983 г.
30.     Матузов  Н.И. Теория государства и права. Учебник.2001 г.
31.     Кучинский В. А.Личность, свобода, право. М.,1978 г.
32.     Фарбер, И. Е., Ржевский, В. А.Вопросы теории советского конституционного права.1967 г.
33.     Мюллерсон Р. А. Конституция СССР и вопросы соотношения международного и национального права 1980г.
34.     Васак К.Проблемы теории и права 1979 г.
35.     Бринчук М.М., Дубовик О.Л.Развитие экологического права. 2007 г.
36.     Бозшатаева Г.Т.. Экология. 2002 ж.
37.     Экология. (Жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы).2003 ж.
38.     Аграновская Е.В.  Культура прав человека - понятие и содержание 1982г.
39.     Винер Н.,ақпарат http://www.victoria.lviv.ua/html/imena/viner.htm сайтынан
40.     Тәукен Қ.К. Төтенше экологиялық жағдайды құқықтық реттеу. Алматы 1999 ж.
41.     Абрамов В. Основы экологической безопстности в производстве.2002
42.     Васильева М. И.Концептуальные вопросы совершенствования экологической политики и законодательства об охране окружающей среды.2007 г.
43.     Дарков А. А.Конституционно-правовой статус общественных объединений в Российской Федерации.1999 г.
44.     Бринчук М. М. Экологическое право (право окружающей среды). 1998 г.
45.     Васильева, М. И.Экологические права граждан.1999 г.
46.     Витрук Н. В. Конституционное правосудие в России. 2001 г.
47.     Мордовец, А. С. Правовая  политика и принципы прав человека. 2003 г.
48.     Чхиквадзе В. М.Актуальные проблемы советской юридической науки.М.,1967 г.
49.     Алжеев И. А.Защита конституционных прав граждан Российской Федерации.1993 г.
50.     Байдельдинов Д.Л. Экологическое законодательство РК  Алматы. 1995 г.
51.     Эбзеев Б.С.Человек, народ, государство в конституционном строе Российской Федерации. 2005 г.
52.     Назаров Б. Л.. Социалистическое право в системе социальных связей.
53.     Воеводин, Л. Д.Государственное право зарубежных социалистических стран.1984 г.
54.     Бойцова, В. В. Европейский Омбудсман 1998 г.
55.     Ковлер А.И. Становление новой российской государственности. 1996 г.
56.     Фурсов В.И. Ерголиев Т. Общая экология. Алматы. 1996г.
57.     Стамқұлұлы Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. Аламты 1995 ж.
58.     БҰҰ Ассамблеясы 1948 жылғы 10 желтоқсанда «Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясын» қабылданған.

      60    Сапаргалиев Г.С. , Ж.Салимбаева Проблемы конституционной ответственности. Алматы, 2001г.- 5

      61  Хаджиев А.Х. Земелное право Республики Казахстан. Алматы 2004 г.

      62 Батырбаев Н.М. Қоршаған ортаны  радиациялық ластанудан қорғаудың  құқықтық негіздері атты, Заң  ғылымдарының кандидаты ғылыми  дәрежесін алу үшін дайындалған  авторефераты. Алматы, 2002 жыл.