Педагогикалық қарым қатынас психологиясы

Педагогикалық технология педагогикалық шеберлікпен байланысты.                   

Педагогикалық технологияның қолданысы шеберлік болып саналады. Бірақ педагогикалық шеберлік, екінші жағынан  - педагогикалық технологияның жоғарғы деңгейі. Педагогтар арасында педагогикалық шеберлік жекеменшік жетістік деп саналады. Технология мен шеберліктің қарым - қатынасына қарап, педагогикалық технология педагогтың  шеберлік деңгейінің жекеменшік параметрі, көрсеткіші болып белгіленеді. Бір технологияны әр түрлі мұғалімнің дамытуы мүмкін. Ортақ технологияға жобалау (конструкция) жатады, мысалы, оқыту процесі мен оны дамыту.

Жекеменшік - бұл технология шешімі мен оқу мақсаты және тәрбиелеу, оқушының педагогикалық қызметі, бақылау мен қорытынды бағасы және оқу жағдайын талдау мақсатының түрі, ұйымдастыру, сабақтың басы және т.б.

Атап айта кететін  нәрсе, бұған дейін оқыту әдістемесі мен әдістерінің барлығы мұғалім қызметі тұрғысынан ғана қарастылып, негізінен мұғалімге арналып келді. Сондықтан бар салмақ мұғалімге түсіп, ол оқушыға белгілі бір тапсырманы беріп, жеке-дара жұмыс істеп, саралық қатынас жасап жаңа материалды білімді, сабақты тиімді түсіндіру жолдарын іздестіріп, барлық өзінің күшін тиімді оқыту жолдарына жұмсады.

 

Әдістеме	Технология
1. Оқыту формасының  құрамы мен тәсілінің жиынтығы.	1. Оқыту формасы құралы  мен тәсілдерінің жүйесі.
2. Негізінен оқыту  нәтижесіне бағдардлайды.	2. Негізінен оқыту процесіне бағдарлайды.
3. Оқыту құрылымындағы  құралдары мен әдіс-тәсілдерінің  жеке-даралық сипаты анық байқалады.  Іс-тәжірибені мамандық бойынша  беру қиын. Әр адамның жеке  шеберлігіне, бейімділігіне, қабілетіне  байланысты жүзеге асырылады.	3. Оқыту формасы мен тәсілдерінің жеке – даралық сипаты нақты анықталмаған жүйе. (Мұғалімнің кәсіптік іс-тәжірибесінің кеңейтілуі, күрделендіруі немесе өзге бір техниканы меңгергісі келген жанға берілуі мүмкін).
4. Оқу ақпаратының  сапалық өзгешелігіне көңіл көбірек  аударылып, пәннің өзіндік ерекшелілігі айқын көрініс табады.	4. Білім беру жүйесі  құрылымының тұтастығына көзқарастық,  дүниетанымдық сезімдік – эмоциональдық  құндылық, іс-тәжірибелік, шығармашылық  білімдерінің дағды, біліктердің  біртұтас көрініс табуында. Көңіл негізінен көзқарастың дүниетанымдық тұтастық пен пәнаралық байланыстың арасындағы жүйелі қатынасқа негізделеді.
5. Оқу хабарының білімділік  дидактикалық өлшемдері көбірек  орын алады.	5. Білімнің ғылыми  зерттеушілік негізін білімдік  түсініктерден тауып, жүзеге асыруға негізделеді.

 

 

«Педагогикалық жүйе»  мен «педагогикалық жүйеге жаңаны енгізу»  түсініктерінің мағынасын анықтайық.

Педагогикалық процесс, біз білетіндей, педагогикалық жүйеде өтеді. Педагогикалық жүйе (ПЖ) - бұл  компонеттердің бөлегінің бірігуі өзгеріс кезінде тұрақты болып қалады. Егер өзгерістер (жаңа енгізу)  белгілі мөлшерден асып кетсе, жүйе бұзылады, оның орнына жаңа жүйе басқа қасиеттерімен енеді.

Қаралған жүйенің құрылымын  толық емес деуге негіз бар. Педагогикалық  жүйенің қажетті компонеттері, сонымен бірге «нәтиже», «оқу - тәрбие процесінің меңгерілуі», «технология». Олардың төмендегі кестеден көруге болады:

 

Педагогикалық жүйенің  моделі. Мақсаттары нәтижеге байланысты. Мақсаттың толық сәйкестігі нәтиженің үмітті көрсеткішінен, өлшемінен (критерийінен) қорытынды шығарады. Меңгеру, педагогикалық жүйенің барлық компоненттерінің бірігуі жеке компонент болып саналады, себебі олардың өзінің мақсаттары мен құрылымдары бар.

Педагогикалық жүйесінің  жүйе жасаушы компоненті көбінесе оқу-тәрбие процесінің технологиясы деп аталады. Оны жекелеп анықтап, процесс факторын белгілейді. Мұндай жағдайда педагогикалық жүйе тұрақты ұйымдастыру - техникалық кешен (комплекс), берілген мақсатқа жетуді қамтамасыз етеді. Педагогикалық жүйе көбіне технологияландырылған. Сондықтан, оның белгісіне қарап «жинақтау» құрамды бөліктен айыру жеңіл. Технологияландыру - жүйенің ішкі сапасы, оның қажеттігін анықтауға негіз болады.

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6. Семинар жұмыстарының тақырыбы мен орындауға арналған әдістемелік нұсқау

 

1. Ашық қоғам контексіндегі жоғарғы білімнің өзекті мәселелері
2. Қазіргі кезеңдегі болашақ маманның тұлғасын қалыптастыру ерекшеліктері.
3. Педагогика адамның рухани, интеллектуалды және әлеуметтік өсуі туралы ғылым ретінде.
4. Педагогикалық әрекет ғылым және өнер ретінде.
5. Жоғары мектеп оқытушысының коммуникативті біліктілігі және оның болашақ маманның кәсіби дамуына ықпалы.
6. Жоғары мектеп оқытушысының дәріс оқу шеберлігі.
7. Білімдендіру процесі жоғары мектеп оқытушысының кәсіби іс-әрекетінің нысаны ретінде.
8. Оқытудың белсенді формасы мен әдістері.
9. Жоғары білім мазмұны.
10. Жоғары мектеп оқытушысының жаңа педагогикалық ойлауы.
11. Топ эдвайзері, оның негізгі қызметі.
12. Студенттермен тәрбие жұмысын жүргізудің негізгі бағыттары.
13. Жоғары мектептегі білім сапасының менеджменті.
14. Кредиттік технология негізінде жоғары мектепте оқыту процесін ұйымдастыру.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7. МОӨЖ  ТАҚЫРЫПТАРЫ:

 

1. Педагогика  ғылымының зерттеу пәніне не  жатады? Оның анықтамасы, мақсаттары  мен міндеттері.

2. Ғылыми бақылау  және ғылыми әңгіме әдістерін  қандай мақсаттармен қолдануға  болады.

3. Осы заманға  педагогика қандай әдіснамалық  шарттарға негізделеді?

4. Педагогикалық  ғылымның әрі өнерлік мәні  неде? Бұл проблеманы көрнекті  ғалымдар қалай түсіндірген.

5. Адам, жеке  адам және даралық түсініктердің  мәні қандай? Олардың педагогика  үшін маңызы нені білдіреді.

6. Даму мен  қалыптасу түсініктері нені білдіреді.

7. “Тәрбие”  түсінігінің педагогикадағы анықтамасы  қандай?

8. Тәрбиенің  мән-мағынасы неде?

9. Не себепті  жалпы заңдылықтар оқытуға да, тар мағынадағы тәрбиегеде бірдей  қатысты?

10. Тәрбиенің   мақсаты ретінде жан-жақты адамды  тәрбиелеудің мәні неде?

11. Тәрбие процесінің  ерекшеліктерін айтып беріңіз.

12. Тәрбие процесінің  жалпы заңдылықтары және мазмұны қандай?

13. Тәрбие гуманизациясы  дегеніміз не?

14. Тәрбие принциптерінің  негізгі ерекшеліктері қандай?

15. Тәрбиенің  тұлға дамуындағы маңызы қандай?

16. Тәрбие формалары  дегеніміз не?

17. Оқушылар  ұжымының жұмыс ерекшелігі, сипаты, қандай?

18. А.С.Макаренканың  ұжым туралы ой-пікірлерінің мәні  неде?

19. Технологиялық  терминінің мәні қандай?

20. Тәрбиенің  комплекстігі нені байқатады?

21. Тәрбиелік  істер мәні неде?

22. Этикалық  тәрбие істерінің мазмұнына талдау  беріңіз?

23. Эстетикалық  тәрбие істері қызметтерінің  мәнін түсіндіріңіз?

24. Экологиялық  және еңбектік істердің қазіргі  заманғы мәні неде?

25. Қоғамдық  және отбасылық тәрбиесінің өзіндік  функцияларын 

                атаңыз?

26. Отбасы тәрбиесінің  қоғамдық ролі қандай?

27. Ата-ана тәрбиесінің  мәнін айқындайтын шарттар қандай?

28. Отбасына  педагогикалық қолдау көрсету  дегенді қалай түсінесіз?

29. Педагогиканың  қай саласы оқыту процесіне  арналған?

30. Дидактика  қандай мәселелерді қарастырады?

 

 

 

 

 

8. МӨЖ ТАҚЫРЫБЫ МЕН ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ:

 

1. Қазіргі қоғамдағы жоғары мектептің рөлі мен орнына сипаттама беріңіз
2. Әлемдегі жоғары білімнің дамуының негізгі бағыттарын айқындаңыз
3. Қазіргі қоғамдағы жоғары білімнің негізгі даму тенденцияларын құрастырыңыз.
4. Инновациялық білім берудің мақсатын негіздеңіз.
5. Болон декларациясы контексі аумағында жоғары білімді реформалаудың негізгі құрылымдық элементтерін көрсетіңіз
6. Әлемдегі жоғары білімнің дамуының негізгі заңдылықтарын белгілеңіз.
7. Педагогика ғылымының категориялық аппаратына сызба құрыңыз және негізгі түсініктеріне пәнаралық сипаттаманы беріңіз.
8. «Қазіргі білім беру жүйесіндегі әлеуметтік-педагогикалық үдерістер» тақырыбына кесте құрастыру.
9. ХІ ғасырдағы ЖОО оқытушының моделін құрастыру.
10. ЖОО инновациялық белсенді оқытудың әдістері.
11. Студенттердің өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру технологиясы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9. МАГИСТРАНТ  БІЛІМІН БАҒАЛАУДЫҢ (АРАЛЫҚ ЖӘНЕ  ҚОРЫТЫНДЫ) ӘДІСТЕМЕСІ.

 

  Ағымдағы бақылау әртүрлі бақылау ретінде жүйелі жүргізіліп отырады: сабаққа қатысу, конспект тексеру, әр тақырып бойынша ауызша сұрау, коллоквиум тест тапсырмасын орындау, СОӨЖ мен СӨЖ қабылдау. Студентті қорытынды бағалау кешенді емтихан түрінде өткізіледі. Студент білімін жүйелі тексеруде оқу пәнінің әрбір бақылау түрі мына Рейтинг - шкаласы арқылы жүргізіледі:

 

№	Бақылау түрлері	Балдар
	№1 аралық бақылау
1.	Сабаққа қатысы	5
2.	Дәріс конспектілері	5
3.	Тапсырма (МОӨЖ)	5
4.	Тест тапсырмасын  орындау	15
	№1 аралық бақылау  қорытындысы	30
	№ 2 аралық бақылау  қорытындысы	Балдар
1.	Сабаққа қатысы	2,5
2.	Дәріс конспектілері	2,5
3.	Тапсырма (МОӨЖ)	5
4.	МӨЖ орындау	5
5.	Тест тапсырмасын  орындау	10
6.	Зертханалық жұмыс	5
	№2 аралық бақылау  қорытындысы	30
	Кешенді емтихан	40
	Қорытынды	100

 

Баға  жөнінде ақпарат

Әріп жүйесі бойынша бағалау	Баллдың сандық баламасы	Пайыздық мазмұны	Дәстүрлі бағалау  жүйесі
А	4, 0	95-100	Өте жақсы
А-	3, 67	90-94
В+	3, 33	85-89	Жақсы
В	3, 0	80-84
В-	2, 67	75-79
С+	2, 33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2, 0	65-69
С-	1, 67	60-64
D+	1, 0	55-59
D	0	50-54
F	4, 0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

10. ЕМТИХАН БИЛЕТІНІҢ СҰРАҚТАРЫ:

 

1. Қазіргі сабақ типтері, түрлері және құрылымы.
2. Оқу – тәрбие орындарының жаңа түрлері /гимназия, лицей, атаулы мектептер/, олардың балалардың қабілетін дамытудағы орны.
3. Эстетикалық тәрбие, оқушыларды мінез – құлық, қарым – қатынас мәдениетіне тәрбиелеу..
4. Шоқан Уәлихановтың ағартушылық көзқарасы.
5. Мұғалім - мектептегі басты тұлға және оған қойылатын педагогикалық талаптар.
6. Я.А.Коменскийдің өмірі мен педагогикалық қызметі.

7.   Балалардың дамуын жас ерекшеліктеріне қарай бөлу, оның сипаттамасы.

1. Ы.Алтынсаринның өмірі мен педагогикалық қызметі.
2. Оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі формалары.
3. Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесі /жаңа тұжырымдамаға сәйкес/.
4. Мектепте білім берудің мазмұнын анықтайтын негізгі құжаттар, оларға сипаттама.
5. Ы.Алтынсариннің  педагогикалық идеялары.
6. Сынып жетекшінің тәрбие жұмысын жоспарлау және есеп беру.
7. Халық педагогикасының идеяларының ұлт мектептерінің оқу – тәрбие үрдісіне енгізу .
8. Праволық /құқықтық/ тәрбиенің міндеттері мен мазмұны.
9. Халел Досмұхамедовтың педагогикалық қызметі мен көзқарасы.
10. Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу, оның міндеттері мен жолдары.
11. Халық педагогикасы туралы түсінік.
12. Ғылыми – педагогикалық зерттеу әдістері және оларға сипаттама.
13. Шәкәрім Құдайбердиевтің тәлім – тәрбиелік ойлары.
14. Мектептегі әдістемелік жұмыстар және оған басшылық. Озат, жаңашыл мұғалімдердің іс-тәжірибесі
15. Оқытуды ұйымдастырудың басқа формалары.
16. Оқыту үрдісі және оның екіжақты сипаты.
17. Педагогикалық ғылымының әдіснамалық негіздері .
18. Тәрбие процесінің заңдылықтары мен қозғаушы күші.
19. Педагогикалық негізгі ұғымдар, оларға сипаттама. / тәрбие, білім беру, оқыту, даму, қалыптасу, педагогикалық процесс/.