Понятие и виды инновационных стратегий

   В 2015 году дивиденды вырастут до 18,15 % по минимальному сценарию, а по максимальному  сценарию вырастут до 27,33 % за акцию.

   В 2030 году дивиденды составят 25,14 % за акцию по минимальному сценарию, а  по максимальному сценарию вырастут до 43,73 % за акцию.

   • Увеличение прибыли на вложенный  капитал. Сумма освоенных инвестиций к 2010 году составит 23 530 млн.тенге, исходя из оптимистического прогноза на 2010 год, можно выявить, что по минимальному сценарию проект окупится с доходностью 48 619 млн. тенге, по максимальному сценарию окупится с доходом 70170 млн.тенге

   • Повышение надежности облигаций  и кредитных ставок. Всего за период строительства было размещено облигаций в количестве 161 021 883 штук на общую сумму 15 657 039 532,16 тенге. Из объявленных 188 300 000 штук облигаций осталось к размещению 27 278 117 штук. (Номинальная стоимость одной облигации – 100 тенге) или 2 727 811 700 тенге.

   Среднегодовой уровень инфляции в 2008 – 2010 годах  планируется удержать в коридоре 6 – 8 %.

   На  четвертый и пятый купонный период, прогнозная ставка купона составит минимально - 11%, максимально - 13%.

   • Повышение цены акций. По минимальному сценарию рост цены на акцию – 11,31%, по максимальному сценарию наблюдается рост цены акции на – 16,37%. Таким образом в 2010 году акции компании АО «Батыс транзит» будут составлять по минимальному сценарию - 1113,1 тенге за акцию, по максимальному сценарию стоимость акции будет составлять 1116,7 тенге за акцию.

   В 2015 году стоимость акции вырастет на 18,15 % и составит по отношению к 2010 году – 1315,13 тенге по минимальному сценарию, а по максимальному сценарию вырастет до 27,33 % и составит – 1620,32 тенге.

   В 2030 году стоимость акции вырастет на 25,14 % и составит по отношению к 2015 году – 1645,75 тенге по минимальному сценарию, а по максимальному сценарию вырастет до 43,73 % и составит – 2328,90 тенге.

   • Более диверсифицированная база для получения прибыли. Компания помимо основной цели - передачи электроэнергии, может оказывать услуги по монтажу и ремонту линий электропередач. В дальнейшем компания должна осваивать новые технологии по производству ресурсосберегающей электроэнергии. Дополнительно осваивать производство ветряных, солнечных и генераторных электростанций.

   • Стабильный доход в периоды экономических  кризисов. Являясь монополистом в  Западно-Казахстанском регионе, и  имея диверсифицированную базу, АО «Батыс транзит» может выдержать  экономический кризис.

   Таким образом, АО «Батыс транзит» должна вытеснить Российских поставщиков электроэнергии. В таблице  представлена минимальная стоимость электроэнергии, которая действует на настоящий момент, и если учесть что стоимость энергии растет, а цена услуг АО «Батыс транзит» остается на прежнем уровне, то нет сомнений в увеличении доли рынка.

   Повышение качества продукции, снижение издержек по сравнению с конкурентами, расширение и улучшение ассортимента, улучшение  обслуживания клиентов, увеличение возможностей роста, повышение конкурентоспособности на международных рынках, полное удовлетворение запросов клиентов являются главными в стратегии компании в перспективе.

   Завоевание  более сильной конкурентной позиции  в долгосрочной перспективе выгоднее для владельцев, чем краткосрочное улучшение финансовых показателей. 

   Литература 

   

1. Н.А. Назарбаев  «Стратегия углубления интеграционных процессов в фокусе Евразии» 10 июня 2007 года
2.   Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана. Февраль 2008 г.
3. Н.Е.Скачкова. Формирование финансовой стратегии корпорации. Диссертация на соискание ученой степени кандидата экономических наук. Краснодар 2005г.
4. Среднесрочная фискальная политика Правительства Республики Казахстан на 2008 – 2010 годы, «29» августа 2007 года № 754
5. «Как разработать финансовую стратегию» Виталий Белашев, Журнал «Финансовый директор» № 4 за 2007г. www.fd.ru
6. Финансовая отчетность АО «Батыс транзит» Официальный Интернет сайт Фондовой биржи. www.kase.kz.

 
 
 

Г.И. Супугалиева 

Шетел тәжірибесіндегі  коммерциялық банктердің депозиттік операцияларының  ерешеліктері  
 

   Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердің  және депозиттік емес ресурстардың шоттарының әр түрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы бәсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға және олардың қаражаттары мен уақытша бос ақша қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.

   Экономикалық  мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:

талап етуіне дейінгі депозиттер; мерзімді депозиттер; жинақ салымдары; бағалы қағаздар.

   Батыс Еуропа және Солтүстік Америка мемлекеттерінде  барлық несиелік институттар – әмбебап  коммерциялық банктерден (мысалы, Германияда) арнайы жинақ институттарына (АҚШ-тағы ссуда – жинақтаушы ассоциациялар және басқа да мемлекеттердегі жинақ банктеріне) дейін, - жекелеген немесе кез келген клиентке барлық мүмкін болатын қызметтерді көрсетеді және банктік өнімдердің әр түрлі түрлерін ұсынады. Дамыған мемлекеттердегі әйгілі  банктік  жинақ шоттары:

   1. Капитал нарығының жинақ шоттары  ( capital market saving accounts ) нарық экономикасы  дамыған коммерциялық банктер  тәжірибесінде кең тараған және  клиенттің ақша қаражаттарын  ұзақ мерзімге сақтауды қарастырады, сонымен бірге клиентке кез- келген уақытта шоттан алуға мүмкіндігін береді. Мемлекеттік облигациялар бойынша төленетін орташа пайызына сәйкес, бұл шот бойынша пайыздық ставкасының деңгейі бекітілген (яғни 3 жылдан 10 жылға дейінгі мерзімді облигациялар). Батыс коммерциялық банктердің тәжірибесі бойынша бұл клиенттердің банктерге деген сенімділігін арттыруда және берілген шоттарға уақытша бос ақшалай қаражаттарын белсенді орналастыруды ынталандырады.

   2. Автоматты жинақ шоттары, оларды дамыған мемлекеттердің коммерциялық банктері тек осы банктегі ағымдағы ( есеп айырысу ) шоты бар жеке тұлғаларға ашылады. Олар мерзімді депозиттерге ұқсас, яғни оларға клиент тапсырмасы бойынша күнделікті (автоматты түрде) банк оның есеп айырысу шотынан ақша сомаларын аударуды жүргізеді, ал оның қалдығы бойынша, ағымдағы шотқа қарағанда жоғарырақ пайыз төленеді. Клиенттің ақшасын қабылдау белгілі бір күндерде айына 3-4 рет жүргізіледі.

   Бұл шотқа ұқсас 1978 жылы “Мерилл Линг”  фирмасы ұсынған банктік қызметтің ерекше түрін – қолма-қол ақшаны басқару шоты – СМА (cash management account ) атауға болады. Бұл шотты ашқан кезде қызметтердің кең пакеті ұсынылады ( чек жазуға мүмкіндігі, белгілі бір сомаға несие беру, дебеттік карточкалар, брокерлік қызметтер және т.б.). Бірақ басқа қызметтерге қарағанда ерекше новаторлық сипатымен бөлінген қызмет – бұл СМА шотына дивиденд және пайыз түрінде түскен ақшалай қаражаттар автоматты түрде пайыздық табыс әкелетін шотқа аударылады.

   Сол 1978 жылы банктер ATS – шоттарын (automatic transfer service)- ақша қаражаттарын автоматты түрде аудару шоттарын қолдана бастады. ATS – шоттары бойынша салымшылар пайыз алған. Ал чектік шоттағы сәйкес қалдықты ұстау немесе овердрафтты жабу қажеттілігі туындаған кезде клиенттің келісімімен ATS – шотынан ақшалай қаражаттарын автоматты түрде талап етуге дейінгі салымға аударады. Осыған байланысты ATS – шоттары клиентура арасында кең сұранысқа ие болды, өйткені олар салымшыға чектік шоттағы минималды қалдықты ұстап тұрғанда, бір кезде өзінің ATS – шоты бойынша пайыз түрінде табыс алуына мүмкіндігін береді.

   Мұндай  шоттар отандық банктер тәжірибесінде  де қолданылуы мүмкін, өйткені клиенттер  жоғары табыс алу үшін өзінің шотында  қалдықты үнемі жоғарлатып отыруға  тырысады.

   3. “Бай” клиенттер үшін жинақ шоттары (fortune saving accounts) батыс банктерінің тәжірибесінде жылжымайтын мүлікке және бағалы қағаздарға ақшалай қаражаттарын инвестицияланған клиенттер үшін қолданылады. Бұл шоттың қолдану режимі келесіні көздейді: бұл шотты ашу үшін алғашқы жарнасы жоғары болады, ал үлкен ақшалай сомаларды алу кезінде комиссиясы төмен болады. Сондай- ақ, клиент жылжымайтын мүлікті сатып алса немесе бағалы қағаздарға салса банк ешқандай комиссиондық ақы алмайды.

   4. Асыл металдарды сатып алу  үшін шоттар (precious metals accounts) дамыған мемлекеттердегі коммерциялық банктерінде, әр түрлі асыл металдарды (алтын, күміс, платина, палладий және т.б.), сондай- ақ олардан жасалған бұйымдарды сату- сатып алумен айналысатын клиенттерге қатысты кең қолданылады. Банкте мұндай шоттарды ашқан клиенттер күн сайын құймаларды, платиналарды, монеталарды, медальондарды және т.с.с. сату және сатып алу мүмкіндігіне ие болады.

   Депозиттік  қызметтер нарығындағы өскен  бәсекелестік чектік депозиттердің  көптеген жаңа түрлерінің пайда болуына әсер етті, яғни бұл шоттар бойынша салымшылар төлемдер жүргізу үшін чектер жазуы мүмкін, сонымен қатар мұндай шоттың иесі мұндай шоттан кез- келген уақытта қолма- қол ақша алуы мүмкін.

   Чектік  депозиттердің көп таралған формалары  талап етуге дейінгі депозиттер және NOW – шоттары болып табылады. NOW – шоттары (negotiable order of withdrawal)- айналыстағы алынып тасталу туралы шығарылатын бұйрықтарға қарсы шоттар, яғни бұл пайыз төленетін чектік депозиттер. Олар Батыс коммерциялық банктерінде 80- шы жылдары таралған. Басында олар жинақ салымдары ретінде жіктелінген, ал 1981 жылдан – чектік депозиттер ретінде.

   Алғашқы кезде NOW – шоттары пайыз төленетін  жинақ салымдарының типіне жатқызылған. Мұндай салымдарға қарсы клиент тратталар  жазуына мүмкіндігі болған (үшінші жақтың пайдасына ақшаны төлеу туралы бұйрығы), оларды айналыстағы алынып тастау туралы бұйрықтары деп атады. Осыған байланысты NOW – шоттарды чектік депозиттер категориясына жатқызды.

   Сөйтіп, банктік тәжірибеге NOW – шоттарының енгізілуі, бірте- бірте ATS – шоттарын нарықтан шығаруына әкелді. Соңғы кездерде банктер ресурстарды тарту формалары мен  жаңа әдістерін қолдану арқылы салымдар ағымын кеңейтуге тырысады. Мәселен, Ұлыбританияда, Францияда және басқа мемлекеттерде, сонымен қатар халықаралық ақша нарығында  депозиттік сертификаттар, отандық банктермен де  қолданылады. Ұлыбритания банктерінің  депозиттік операцияларының ерекшеліктері. Көптеген мемлекеттерде салымдардың негізгі түрлері мерзімді және талап етуге дейінгі салымдар болып жіктеледі. Ұлыбританияда банктік статистика ағымдағы шоттар (current accounts) және депозиттік, жинақ шоттарын (deposit/savings accounts) ажыратады. Ұлыбританияда ағымдағы шоттардың негізгі ерекшелігі – шот иелеріне овердрафт нысанында қысқа мерзімді несие шотынан ақша аударуға, дәлірек айтқанда, шоттағы қалдық соммасынан асып түсетін соммаға чек жазуға  болады. Овердрафт AUTHORISED – рұқсат етілген болуы мүмкін, яғни алдын ала банкпен келісілген болса және рұқсат етілмеген NOT AUTHORISED болуы мүмкін, яғни, банктің рұқсатынсыз болса. Жұмыс күнінің соңында рұқсат етілмеген овердрафттар бойынша ведомость құрастырылады және әрбір жағдайда бөлімнің бастығы чекті төлеу үшін банктен сомманы беру және бермеуі жөнінде шешім қабылдайды. Егер ссуда берілетін болса, онда күн сайынғы пайыз соммасы банктің базалық қойылымынан 7-8 % жоғары тағайындалады.  Ал рұқсат етілген овердрафт бойынша ссудалық пайыз банктің базалық қойылымынан 2-3%-жоғары болады. Айрықша атап өтетін болсақ Ұлыбританияда депозиттік және жинақ шоттарының бірнеше түрлері бар:

   1. Сомма алынатын жағдайда,7 күн  бұрын алдын-ала ескертуді талап  ететін жинақ шоты. Оның негізгі  ерекшеліктері: 

   -   салыстырмалы түрде қалыпты пайыз; 

   - салымнан ішінара ақша алу және толықтыру мүмкіндігі ешбір шектеусіз қарастырылған;

   - сомманы алар алдында 7 күн бұрын ол жөнінде банкті ескерту қажеттігі, бұл шарт орындалмаған жағдайда, пайыз айыппұл ретінде ұсталынады.

   Оның екі нұсқасы бар: 1. Жинақ кітапшасымен (passbook savings) немесе банктен клиентке берілетін шоттан жазылымдар негізінде.

   2. Кезекті түрде толықтыруды қажет  ететін жинақ шоты. Бұл шот  ,көбінесе, ортамерзімді жинақтарды  тартуға арналған. Әсіресе, жас  жұбайларға, енді жанұя құрған  адамдарға, жиһаз, автокөлік және  туристік сапарлар үшін ақшаның  жинақталуына арналған.

   3. Пайыздық қойылымы жоғары инвестициялық шот. Бұл шот жағдайлары жақсы VIP клиенттерге арналған және ұзақмерзімге ашылатын шоттардың бірі болып табылады.

   Негізгі ерекшеліктері:

   - сомма алынатын жағдайда,7 күн  бұрын алдын-ала ескертуді талап  ететін жинақ шотына қарағанда пайыздық қойылымның жоғары болып келуі.

   - салым соммасының жоғарылауына  байланысты пайыздық қойылымның  соған сәйкес жоғарылауы. (айға, тоқсанға, жарты жылға есептеліп отырады) 

   - салымның ең төменгі мөлшері  2 000 фунт стерлингті құрайды (шамамен 490 000 теңгені құрайды) ;

- сомманы  алу жөніндегі ескерту 30 күннен  кем емес мерзімде берілуі  тиіс;

- салымды  толықтыру бойынша ешқандай шектеулер  қойылмайды.

   4. Мерзімі және соммасы тіркелген  салым. Оның ерекшеліктері: 

   салым мерзімі 14 күн- 18 айға дейін;

   салымның  ең төменгі мөлшері 2 500 фунт стерлингті құрайды (шамамен  605 000 теңге);

   тіркелген пайыздық қойылым – пайыз салымның мерзімі аяқталғаннан кейін ғана төленеді.

   5. Пайыздық қойылымы өзгермелі  депозит. Шот қысқа және ұзақ  мерзімді соммаларды жинақтауға арналған.  Салымның мерзімдері – 7 күннен 18 айға дейін. Бірінші жылы қойылым тіркелген болып келеді, келесі жылдары ақша нарығының қойылымдарына байланысты қалқымалы болып тағайындалады.