Мемлекеттік мекемелер және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік есептілікті жасау мен ұсынудың ережесі

      гранттар  бойынша есеп  № 12 нысан (осы Ережеге 18-қосымша);

      республикалық бюджеттің есебінен ұсталатын мемлекеттік  мекемелердің балансының есеп айырысу баптары жөніндегі дебиторлық берешектің жағдайы турал талдамалы деректер- № 15 нысан (осы Ережеге 19-қосымша);

      жергілікті бюджеттердің есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің балансының есеп айырысу баптары жөніндегі дебиторлық берешектің жағдайы туралы талдамалы деректер- № 16 нысан (осы Ережеге 20-қосымша);

      республикалық бюджет есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің балансының есеп айырысу баптары бойынша кредиторлық берешектердің жағдайы туралы талдамалы деректер- № 17 нысан (осы Ережеге 21-қосымша);

      жергілікті бюджеттердің есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің балансының есеп айырысу баптары бойынша кредиторлық берешектердің жағдайы туралы талдамалы деректер -№ 16 нысан (осы Ережеге 22-қосымша);

      шығыстар  бойынша жиынтық есеп-№ 4-20- нысан (осы Ережеге 23-қосымша);

      КБ-Б (осы Ережеге 25-қосымша) кредиторлық берешегі туралы есеп;

      КБ-Б (осы Ережеге 26-қосымша) кредиторлық берешегі туралы есеп;

      ДБ-Б (осы Ережеге 27-қосымша) дебиторлық берешегі туралы есеп;

      ДБ-Б (осы Ережеге 28-қосымша) дебиторлық берешегі туралы есеп.

      13. Жылдық және тоқсандық есептерге бюджет бойынша міндеттемелер мен төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарының міндеттемелерді атқаруға арналған, бюджеттік бағдарламалар жоспары, тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен ақша түсімдері мен шығыстары сондай-ақ демеушілік пен қайырымдылық көмектен қаражаттың түсімі мен жұмсалуы бойынша ақпараттар жоспарының орындалуына әсерін тигізген негізгі факторлар, сондай-ақ кассалық шығыстардың іс жүзіндегіден ауытқу себептері бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) мен шығыстардың экономикалық сыныптама ерекшеліктері бөлінісінде қаржыландыру жоспарларының міндеттемелері орындалмау себептері баяндалатын түсіндірме жазба міндетті түрде қоса беріледі. Түсіндірме жазбада жүргізілген түгендеу, дебиторлық және кредиторлық берешектердің пайда болу салдары көрсетіле отырып, олардың жағдайының нәтижелері туралы деректер көрсетілуі қажет. Есепке түсiндiрме жазбада материалдық құндылықтардың және ақша қаражаттарының жетiспеуiн мемлекеттiк мекеменің есебiнен шығаруын, сондай-ақ мемлекеттiк мекеменің бекiтiлген қаржыландыру жоспарынан тыс сатып алынған тауарлар (жұмыстар, көрсетілген қызметтер) үшiн кредиторлық берешектің пайда болу себептерiн көрсету қажет. Бұдан басқа, кiрiстердің бюджеттiк сыныптамасының кодтары бойынша тиiстi бюджетке кейiннен аудара отырып, жаңа қаржы жылы мемлекеттік мекеменің кодына мiндеттi түрде қайтарылуы тиiс, ағымдағы қаржы жылы мемлекеттік мекеменің кодына есепке алу үшiн тапсырылмаған мемлекеттiк мекеменің кассасындағы қолма-қол ақша қалдықтарының пайда болу себептерiн көрсету керек.

      Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң және бюджеттік бағдарламаларды бөлетін жергiлiктi атқарушы органдардың резервiнен қаражат алған мемлекеттiк мекемелер түсiндiрме жазбада алған және пайдаланылған резерв қаражаттары, ал пайдаланылмаған қаражаттардың қалдығы болған жағдайда - олардың пайдаланылмау немесе ішінара пайдаланылмау себептері жөніндегі ақпарат көрсетілуі қажет.

      Жылдық және тоқсандық есептерге түсіндірме жазбадағы ақпарат қысқа жазылуы және мынадай бөлімдер бойынша түсінік беруді қамтуы тиіс: жалпы ережелер; балансының деректерін түсіндіру; қаржыландыру жоспары бойынша қабылданған міндеттемелердің орындалуы мен оның кассалық және іс жүзіндегі атқарылуына әсер ететін себептері; есеп құрамына енгізілген есептіліктің басқа нысандары бойынша түсіндіру; бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бөлінісінде есепті кезең ішінде қабылданған міндеттемелер туралы ақпарат.

      14. Түсіндірме жазбасымен бірге жылдық және тоқсандық есептерге мемлекеттік мекеменің басшысы, бас бухгалтер немесе мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепті жүргізуді қамтамасыз ететін бөлімшені басқаратын тұлға қол қояды.

      Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісін жиынтық бюджеттік есептілікке бірінші қол қою құқығы осы органның басшысында немесе белгіленген тәртіппен оны алмастыратын тұлғада, екінші қол қою құқығы - бас бухгалтерде болады.

      Бюджеттік есептілікпен қоса берiлген барлық нысандарда басшы мен бас бухгалтердiң қолының қасына мiндеттi түрде қойылған қолды таратып жазу қажет (аты-жөнi және тегi).

      15. Мемлекеттік мекемелердің және бюджеттік бағдарлама әкімшілерінің жылдық және тоқсандық есептерінің нысандары бойынша негізгі көрсеткіштерді келісу осы Ережеге 2-қосымшаға сәйкес схема бойынша жүргізіледі.

      16. Мақсатты трансферттер алған облыстардың, Астана мен Алматы қалаларының жергілікті атқарушы органдары «Қаржыландыру жоспарының орындалуы туралы есеп» № 2 нысаны бойынша алынған қаражат туралы бюджеттік есептiлікті және оларға түсiндiрме жазбаны жасайды және оларды «Баланс» № 1 нысанын ұсынбай-ақ мақсатты трансферттерді алған республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне бередi.

     17. Жергілікті бюджеттік бағдарлама  әкімшілігі сыртқы қарыздар бойынша  бюджетті атқару жөніндегі жергілікті  уәкілетті органға және сыртқы  қарыз есебінен нысаналы трансферттер  алынған республикалық бюджеттік  бағдарлама әкімшісіне есепті  кезеңнен кейінгі айдың 3 күні № 11–а нысаны бойынша ай сайын Есеп береді (осы ережеге 29-қосымша). Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган № 11-а нысаны бойынша сыртқы қарыздар жөнінде есепті қазынашылықтың аумақтық бөлімшесіне айдың 5 күні беріледі.

     044-жол  бойынша республикалық бюджеттен жыл басынан бастап түскен сыртқы қарыздар есебінен нысаналы трансферттер сомасы көрсетіледі – барлығы біріңғай бюджет сыныптаушының кіріс кодтары бойынша; 050 жол бойынша – жыл басынан бастап жұмсалған қаражат сомасы – барлығы (оның ішінде ерекшеліктер бойынша).

     Қазынашылықтың  аумақтық бөлімшесі және бюджетті атқару жөнінде жергілікті уәкілетті орган  № 11-а нысаны бойынша сыртқы қарыздар жөнінде  есептен алынған деректерді тиісті бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетеді.

     № 11-а нысан айлық есептілік болып табылады.

     18. Республикалық бюджеттен ұсталатын, бiрақ тиiстi мақсаттарға жергiлiктi бюджеттен міндеттемелерді қабылдауға арналған жоспарлы тағайындаулар алатын мемлекеттiк мекемелер (ішкі істер органдары) № 2 нысан бойынша Қаржыландыру жоспарының орындалуы туралы есептi тиiстi бюджетті атқару жөніндегі жергiлiктi уәкілетті органдарға, ал бюджеттік есептiлікті нысандарын толық көлемiнде жоғары тұрған органға ұсынады.

     19. Министрлікті және өзге де атқарушы органды қайта ұйымдастыру (біріктіру, қосу, бөлу, бөліну) кезінде мүліктік құқықтар мен міндеттемелер біріктіру және қосу кезінде - тапсырып беру актісіне сәйкес, ал бөлген және бөлінген кезде – бөлу балансына сәйкес құқықтық мирасқорға беріледі. Бөлу балансы әр бөлінетін мемлекеттік мекеме үшін бір данадан жасалады. Тарату кезінде «Баланс» № 1-нысаны бойынша тарату балансы жасалады.

       Жылдық есептілік нысанының көлемінде беру күнгі бөлу немесе тарату балансы қамтылады және оны бюджетті атқару жөніндегі орталық атқарушы органға әрбір министрлік немесе өзге де атқарушы орган бойынша жеке есептермен бірге беріледі.

     20. Бір бағыныстан екінші бағынысқа берілетін мемлекеттік мекемелер жылдық есеп нысандарының көлемінде беру күні есеп жасайды және оны жоғары тұрған органға бұрынғы бойынша және жаңа бағыныс бойынша ұсынады.

     21. Мемлекеттік мекемелер бюджеттік бағдарламалар әкімшілері бюджеттік есептілікті нысандардың толық көлемінде екі данада жасайды, оның біреуі мемлекеттік мекемелермен жоғары тұрған органға, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерімен бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға жіберіледі. Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерден және бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдар бюджеттік бағдарламалар әкімшілері есептілікті қабылдауы және тексеруі осы Ережеге сәйкес жүзеге асырылады.

     22. Жылдық және тоқсандық бюджеттік есептіліктің мамандандырылған нысандарының үлгілерін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның келісімі бойынша тиісті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері дайындауы мүмкін. 
 

     3. Ағымдағы бухгалтерлік  есеп шоттарын  жабу тәртібі 
 

     23. Мемлекеттік мекемелер жылдық, тоқсандық есептерді тиісті құжаттармен расталған тексерілген бухгалтерлік жазбалардың негізінде жасайды. Баланс жасалғанға дейін синтетикалық есепке алу шоты бойынша айналымдармен және қалдықтармен бірге талдамалы шоттар бойынша айналымдар мен қалдықтарды салыстырып тексеру жүргізіледі.

     24. Баланс баптарының деректері есепті жылдың аяғында жүргізілген түгендеудің нәтижелерімен расталуы керек және бұл ретте байқалған алшақтық жылдық есеп ұсынылғанға дейін реттелуі тиіс.

     Түгендеуді:

     жылдық есептілікті жасаудан бұрын;

     материалдық-жауапты тұлғаларды алмастырған кезде (қабылдау-беру күні);

     ұрлану немесе зиян келтіру, сондай-ақ құндылықтардың бүліну фактілері анықталған кезде;

     өрт немесе табиғат апаттары жағдайында;

      мемлекеттік мекемені заңды тұлға ретінде таратқан, қайта ұйымдастырған кезде (біріктірген, қосқан, бөлген және бөлінген кезде) жүргізу міндетті.

      Түгендеу кезінде анықталған активтердің, материалдық құндылықтардың және бухгалтерлік есеп деректері бар ақша қаражаттарының іс жүзіндегі болу алшақтығы мынадай тәртіппен реттеледі:

      артық деп танылған активтер, материалдық құндылықтар мен ақша қаражаттары кейіннен артық болу себебін белгілеп, кіріске алуға жатады;

      активтердің, материалдық құндылықтардың және ақша қаражаттарының жетіспеушілігі мен ұрлануы белгіленген сомалар, сондай-ақ материалдық құндылықтардың бүлінуі салдарынан жоғалғн сомалар кінәлі тұлғалардың шотына жатқызылады.

     25. Ағымдағы қаржы жылының бюджет түсімдерін есепке жазуға және бюджеттен төленентін төлемдерді жүзеге асыруға байланысты операциялардың барлығы ағымдағы қаржы жылының 31 жетоқсанында аяқталады.

     Ағымдағы  қаржы жылының 31 жетоқсанында аяқталғанға дейінгі қоса алғанда пайдаланылмаған жоспарлы мақсатқа арналған қалдықтар жойылады.

     26. Республикалық және жергілікті бюджеттер есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелер бюджеттік қаражаттардан басқа өзінің иелігінде тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметті) өткізуінен түсетін ақша, демеушілік, қайырымдылық көмектен Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес мемлекеттік мекемеге жеке және (немесе) заңды тұлғалар олардың қайтарымдылығы не белгілі бір талаптар басталған кезде тиісті бюджетке немесе үшінші тұлғаларға (бұдан әрі- ақшаны уақытша орналастыру) сыртқы қарыздар мен гранттар бойынша бюджеттік инвестициялық жобаның арнайы шоттарында шетел валютасындағы қаражаттарды және шоттардағы шетел валютасынан түсетiн ақшаны иелене алады.