Автор работы: Пользователь скрыл имя, 24 Ноября 2011 в 16:39, курсовая работа
Паэтычны сінтаксіс як сістэма сінтаксічнай арганізыцыі вершаванай мовы з’яўляецца больш складаным, чым сінтаксіс празаічнай мовы.Ён знаходзіцца ў прзаічным адзінстве з рытмам, ўзаемадзейнічае з ім.Аднак гэтая складанасць не ўспрымаецца чытачом ці слухачом, наадварот, усе складанасці сінтаксічнай будовы спрыяюць больш адэкватнаму ўспрыманню аўтарскай задумы і яго эмацыянальнага стану.Сінтаксіс мастацкага тэксту, як і сінтаксіс любога моўнага твора, з’яўляецца неабходнай арганізуючай часткай яго структуры калі мець на ўвазе тэкст літаратурнага твора, яго моўную тканіну, то аб’ектамі мастацкага адлюстравання звычайна з’яўляюцца думкі,мова,дзеянні лірычнага героя, яго ўнутраны свет і перажыванні , а таксама агульныя падзеі, пейзаж,прадметы навакольнага асяроддзя.
Уводзіны……………………………………………………………..……………3
Сродкі гукапісу ў ваеннай лірыцы П. Броўкі………………………..…...7
2. Тропы паводле семантычных уласцівасцей і структурнай арганізацыі 18
2.1. Тропы, заснаваныя на падабенстве прадметаў………………….….18
2.2. Тропы, заснаваныя на выкарыстанні мнагазначнасці слова……....43
2.3. Тропы, заснаваныя на сумежнасці з’яў……………………………..44
2.4. Тропы, заснаваныя на тоеснасці з’яў………………………...……..45
3. Тыпы і віды сінтаксічных фігур…………………………………....….….48
3.1. Фігуры дабаўлення……………………………………………...……49
3.2. Фігуры размяшчэння і перастаноўкі………………………………..57
3.3. Фігуры ўбаўлення…………………………………………….…..….59
3.4. Рытарычныя фігуры…………………………………………..…..….61
Заключэнне………………………………………………………….….….…65
Спіс выкарыстаных крыніц………………………………………….………68
З ураджаем быць
І жонкай [1, с.308].
Шуршыць ізноўку на шашы
Пятровіча машына.
Нідзе
Нікога, ні душы,
Адно гамоняць шыны [1, с.308]
Прайшла, адшумела зямлёй навальніца,
Ты раны залечыш, -
Хай лісце зялёнае шэпча
Пра нашу сустрэчу [1, с.76]
Шмат у нас гарадоў,
Шмат яшчэ паўзнімаецца –
Толькі ў кожным пажыць
Мне па году жадаецца [1, с.94].
Такая і мне ўжо часіна прыпала,
Што сэрцам разважыш, як глянеш назад, -
Пражыў, перайшоў ты, як кажуць, нямала,
Пабачыў на свеце цікавага шмат [1,с.204].
Санорны дрыжачы [р] у алітэрацыі ўжываецца для перадачы выразных або рэзкіх гукаў, грукату, грому,гэта можна праілюстраваць на прыкладзе:
Пагаварыць з шумным борам,
З серабраным ручаём [1, с.222].
Магілёўскія прасторы,
Беларускі родны край [1, с. 223]!
І роўнай між роўных назваўшы па праву,
Кастрычнік прывёў на шырокі прасцяг [1, с.242].
Здаровы, прыгожы, азёрны наш край [1, с.246].
Дык гэта ж не вецер, а смерці музыка,
Што грае на горных, варожых касцях [1, с.248].
Уставаць раніцою,
Баравікі сабіраць у бары [1, с.342].
Грайце ж вы, вятры-гарністы,
Шмат герояў стрэнуць хаты [1, с.74].
Дарагую Радзіму
Скрозь прайшлі трактары,
На грудзях у іх марка –
Буйных літары тры [1, с.172].
Кахеція! Песні пра радасць.
Дзяўчаты збіраюць урадажай.
Узнімаю я кош вінаграду,
Напоўнены цераз край [1, с.191].
Смерць здаралася парою,
Ды адыходзіла не раз…
Нездарма імя героя
Носіць з гонарам калгас [1, с.221].
І раку Трасіянку,
І лясы, і дубровы,
І бярозу, што плача пад хмурым акном [1, с.232].
Плаўны [л] падкрэслівае плаўнасць, мяккасць гукаў, перадае лёгкі рух, гэта з’ява можа быць праілюстравана наступнымі прыкладамі:
Змеі напалі, джалілі джалам.
З крыкам і тлумам,
Гвалтам і глумам
Красу загубілі, дзяўчыну забілі [1, с.34].
Травы абсыплеш чыстай слязою [1, с.80].
Апаліла сэрца жалем…
Перад ім шляхі ляжалі,
Што вялі яго дадому [1, с.235].
Ладзяць станцыю літоўцы,
Латышы і беларусы [1, с.189].
Пазнаюць, чаму ён асілак і зоркія вочы чаму,
Якая зямля ўзгадавала, якія крыніцы паілі,
Якія дубровы спявалі песню яму [1, с.236].
Алітэрацыя санорнага губна-губнога [м] стварае бадзёрае ўспрыняцце, напрыклад:
Пусці, маці, выйду, пагуляю,
Я ж яшчэ маленькая, малая,
Ён мяне не можа зазываці…
Пусці, маці [1, с.202]!
Віталі нашу маладосць
І лёс радзімы маладой [1, с.207].
Паўтор выбухных перадае рытмічныя хуткаплынныя або рэзкія гукі, рэзкую змену падзей, якую мы назіраем у наступных паэтычных радках:
І бачыць, што хіліцца голле да ўсходу,
Глядзіць,
Углядаецца ўдаль партызанка [1, с.59].
Просіць содоўнік
Наведацца ў сад [1, с.321].
І не ў казцы будзе ён.
Будзем
Горад будаваць [1, с.321].
Бачыць ён – немцы ўглыб,
У зямлю пазалезлі кратамі,
Блізка, блізка яны, што прынеслі разбой [1, с.232].
Дзяўчаты дзівяцца з яго –
Усім хлапчына люб.
Адна бяда, у каханні ён,
Як кажуць, ані ў зуб [1, с.203]!
Паўтор выбухных гукаў перадае дынаміку дзеяння, што мы бачым з ніжэй прыведзеных прыкладаў:
Ліст дадуць ад любімае маці
Ды звязуць на Радзіму паклон [1, с.97].
Бедавалі, гаравалі,
Зналі
Здзекі ды пагрозы…
Дзень пры дні людскія слёзы [1, с.188].
Гадалі – аднойчы дадуць ім наказ,
І пойдуць адважна
Наперад палкі [1, с.244].
Там хлапцу стэповы вецер
Твар бязлітасна пячэ,
Цягне ён густыя сеці,
Шмат да берага яшчэ [1, с.221].
Ярка, ярка святло тваё свеціць,
Цяжка зоры твае апісаць,
Што, як месяц чырвоны, гараць.
Шмат прыгожых ёсць месцаў на свеце,
Шмат цудоўнага можна прыкмеціць,
Толькі з чым мне цябе параўнаць [1, с.95].
Слухаць гоман галля
Пад спагаднаю просінню [1, с.191].
Прыемна сядзець на камбайне,
Па моры пшаніцы плыць [1, с.191].
За сваім пярэднім краем
Папаўзлі яны праведаць,
Ноч у пошуках блукаюць,
Не відаць нідзе і следу [1, с.234].
Ёсць розныя формы алітэрацыі : анафара – паўтор пачатковых гукаў, гэта можна праілюстраваць на прыкладзе:
За матак, сясцёр і братоў,
За нашу хаціну
За сэрца – дзяўчыну,
З якімі мы стрэліся зноў [1, с.81].
Каб праўда на свеце жыла,
Каб сонца іграла,
Каханка спявала,
Каб наша радзіма цвіла [1, с.81]!
То мчаўся Дунай удалячынь.
То чэзлі ў дыме бітвы каскі,
То сонцам слаўся краявід,
То бегла дзеўчына на краскі,
То маці плакала наўзрыд [1, с. 89].
Каб слёз пакутлівых не знаць,
Каб жыць нам весялей,
Каб толькі чуць наш першы плач
Народжаных дзяцей [1, с.187].
Эпіфара – паўтор канцавых гукаў. Можа быць праілюстравана наступнымі радкамі:
Ідзе жыццё.Мінае час.
Яго няспынны ход.
І вось з’яўляецца да нас
Ізноўку Новы год [1, с. 187].
Як толькі ўзыходзіць зара над зямлёй,
Дзень радасны працы заемаецца мой.
Відаць мне, як токур стаіць за станком,
Як каменшчык узводзіць вялікасны дом,
Як экскаватар пракладвае шлях
Як трактар ідзе на калгасных палях,
Як з кніжкамі дзеці збіраюцца ў клас,
Што птушкі шчабечуць… Шчаслівы іх час [1, с. 180]!
Ён злічыць кветкі на садах
І краскі на лугах,
І колькі нават на палях
Зярнят у каласах [1, с. 203].
Ён мой сон, ён мой дом;
Гэта ён мне шырокім лістом
Гаманіў пад шпітальным акном [1, с. 253].
Информация о работе Лингвопоэтический анализ лирики П. Бровки