Проблемы повышения конкурентоспособности хлопкового комплекса

3        Агроқұрылымдар бизнес-жоспары, Frints. – Шымкент. − 2004 − 9,2 б.т.

4        Мақта-тоқыма кластерін ұйымдастырудың экономикалық негіздері (электрондық). −Жетісай: «Сырдария» университетінің КО.− 2006 − 6 м.б.

5        Мақта өсіру және өңдеуде инновациялық қызметтердің экономикалық тиімділігі // ҚазЭУ, Хабаршысы. − Алматы: «Экономика». −2004. −№2. −Б.70-72.

6        Мақта өсіру мен сатудағы бәсекелестік // ҚазЭУ, Хабаршысы. − Алматы: «Экономика». −2004. − №6. −Б. 281− 284.

7        Суармалы жерді нарықтық қатынастарға бейімдеу жолдары. // ҚазЭУ, хабаршысы. − Алматы: Экономика. −2005. − №2. −Б. 222-224.

8        Мақта кластерінің негізі-шаруа қожалықтарын қолдау жолдары. Қаржы-қаражат. − Астана:ЖШС «Финансы». −2005. − №5. −Б. 13-17.

9        Мақта кластерін ұйымдастырудағы баға белгілеудің маңызы. Қаржы-қаражат. − Астана:ЖШС «Финансы». − 2005. −№6. −Б. 58-61.

10    Мақта өсіретін агроқұрылымдардың бизне-жоспарының ерекшеліктері. Экономика и статистика. −Алматы. −2006. −№2. −Б.110− 112.

11    Жерді кешенді қалпына келтірудің экономикалық тиімділігін арттыру жолдары. // ҚазҰАҰ, Ізденістер, нәтижелер. – Алматы:Агробаспа. −   2006. − №1. −Б. 36− 39.

12    Оңтүстік Қазақстан облысында мақта өсіруді және өңдеуді мемлекеттік реттеу жолдары // ҚазҰАҰ, Ізденістер, нәтижелер. – Алматы:Агробаспа −2006. − №1. −Б.39− 42.

13    Ресурстардың өзара байланысы және оның мақта өндірісінің тиімділігіне ықпалы //Саясат. – Алматы: КДИ −2006. − №4. −Б. 53− 56.

14    Америка құрама штаттарында мақта кешенінің тиімділігін анықтау әдістемесі // Аграрлық нарық проблемалары.- Алматы:Экономика −2006. − №2. −Б. 68− 71.

15    Агросектордағы экономикалық дамулардың критерилері мен көрсеткіштері // Саясат.-Алматы:КДИ −2006. − №6. Б. 48− 50.

16    Шаруа қожалықтарының бәсекеге қабілеттілігін арттыру.// Экономика и статистика. – Алматы:ЭиС−2007. − №2. −Б. 74− 77.

17    Мақта өнімдерінің сапасын және бәсекелестік қабілетін басқару. //Хабаршы (экономика  сериясы) – Алматы: ҚазҰУ. −2006. − №2(54). −Б.146− 148.

18    Қытайдағы мақта рыногының даму бағыттары. // Экономика и статистика.- Алматы:ЭиС −2006. − №3. −Б. 87− 89.

19    Мақтаны бастапқы өңдеудің экономикалық тиімділігін арттыру проблемалары. // Аграрлық нарық проблемалары.-Алматы:РММ АӨК және ААД ЭҒЗИ −2006. − №4. −Б.72− 79.

20    Ауылдың тыныс тіршілігі-бәсекелестерінің басты көрсеткіші
// Аграрлық нарық проблемалары. −Алматы:РММ АӨК және ААД ЭҒЗИ. − 2007. −№2. Б.77− 79.

21    Мақта шаруашылықтарында тиімділік деңгейін арттыру бағыттары
// Аграрлық нарық проблемалары, Алматы:РММ АӨК және ААД ЭҒЗИ − №3. − 2007. −Б. 50− 55. (Ғ. Мәдиев, Ж.Шарақымбаевпен бірлесіп).

22    Проблемы государственного регулирования и  поддержки производства. // Экономика и статистика. – Астана:ЭиС. −2009. − №1. −С. 24− 26.

23    Шаруа (фермер) қожалықтарының табысын реттеу және қолдау әдістері. //Аграрлық нарық проблемалары. − Алматы:РММ АӨК және ААД ЭҒЗИ. − 2009. − №1. −Б.55− 58 (Шарақымбаев Ж. бірлесіп).

24    Мақта саласын мемлекеттік реттеу және қолдау проблемалары. //Аграрлық нарық проблемалары. − Алматы:РММ АӨК және ААД ЭҒЗИ. − 2009. − №1. −Б. 71-73.

25    Пути углубления экономических реформ на селе // «Сельское хозяйства Узбекистана». – Ташкент. − 2000. − №6. −С.21− 22.

26    Некоторые особенности определения эффективности хлопкового  комплекса // Вестник КырАУ –Бишкек. − 2009. −№ 2 (13). −С. 190− 193.

27    Методы регулирования  и  поддержки  доходов  крестьянских
(фермерских) хозяйств  в  хлопководстве // Вестник КырАУ − Бишкек. − 2009. −№ 2 (13). −С. 194− 197.

28    Проблемы  государственного  регулирования  и  повышения  эффективности  хлопководства в  Казахстане // «Сельское хозяйство Узбекистана» Ташкент. − 2009 −№ 3 (11) −С 14− 15

29    Мақташыға көмек. −Алматы: ТалантМ. − 2000. − 1,5 т.б.

30    Мырзашөл атамекенім. −Алматы: Тұран. − 2002. −17,5 т.б.

31    Пути повышения эффективности сельскохозяственного производства в новой зоне орошения. − Шымкент: Кітап,  2003. − 100 с, 5,8 п.л.

32    Мақта өсіру және өндіруде инновациялық қызметтердің экономиқалық тиімділігі, «Білім беру жүйесінің дамуы және Қазақстанда демократиялық азаматтық қоғамның құрылу проблемалары» атты халықаралық ғылыми - практикалық конференция еңбектері. −Шымкент: Мирас университеті. − 2004. −Б.90− 92.

33    Мақта өңдеудің болашағы-ғылыми-техникалық прогресте. Қазақстанның БСҰ-ға кіруі: жүйелік жағдайларын талдау, оң бағыты, теріс салдары: Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. −Алматы: Экономика, 2004. − VII бөлім. −Б. 230− 236.

34    Мақтаны терең өңдеудің (кластердің) экономикалық тиімділігі. Жедел жаңару жолындағы экономикалық бағдарлар: Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. − Алматы:Экономика, 2005. − І− бөлім. −Б. 139− 145.

35    Оңтүстік Қазақстан облысында мақта-тоқыма кластері және еңбек рыногы. Аграрлық өндірісі кластерлі-индустриалдық дамыту: негізгі проблемалары мен перспективалық бағыттары: Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның материалдары. − Алматы. Агробаспа ҚазҰАУ− 2006. −Б.303− 306.

36    Мақта бағасын белгілеу әдісі мен есептері,  Алматы // Жаршы. −2006. − №9. −Б. 3− 6.

37    Мақтаны бастапқы өндірудің экономикалық тиімділігін арттыру проблемалары- Алматы // Жаршы, 2006. − №10. −Б. 7− 11.

38    Мақта шаруашылықтарындағы тиімділік деңгейін арттыру бағыттары- Алматы // Жаршы, 2007. −№12. −Б. 3− 6.

39    Мақта саласындағы агроқұрылымдарды ірілендіру және типтік шаруашылықтар құрудың ұйымдық-экономикалық негіздері, − Алматы: РММ АӨК және ААД ЭҒЗИ. − 2007. − 2.1. б.т. (Ғ. Мәдиев, Ж.Шарақымбаевпен бірлесіп).

40    Мақта саласында индустриалды-инновациялық дамудың проблемалары мен болашағы. ҚР БҒМ, ҚР ҰҒА, М.Әуезов атындағы ОҚМУ,. ІІ том. «Индустриалды-инновациялық даму Қазақстанның тұрақты экономикалық негізі» атты конференция материалы. – Шымкент:ОҚМУ− 2006. −Б. 238-241.

41    Мақта кешенінің тиімділігін арттыру проблемалары. «Қазақстан Республикасының бәсекелестік қабілеті 50 елдің қатарына кіру жоспарына байланысты ауылшаруашылық саласында ғылыми жобаны жасау және енгізу мәселелері»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. −Алматы: ҚазҰАУ, 2007. −Б.201-203.

42    Қазақстанның Оңтүстігінде мақта рыногының жағдайы және дамыту жолдары. ҚР БҒМ «Сырдария» университетінің 10 жылдығына арналған «Жаңа әлемдегі Қазақстан және ұлттық білім беру проблемалары»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция еңбектері, ІІ том (экономика, тарих, қоғамдық ғылымдар және мәдениеттану). −Жетісай: Шымкент, «Оңтүстік полиграфия» − 2008. −Б. 187− 192.

43    Дүниежүзілік мақта рыногының жағдайы, мемлекеттік реттеу және өндірушілерді қолдау тәжірибесі. ҚР БҒМ «Сырдария» университетінің 10 жылдығына арналған «Жаңа әлемдегі Қазақстан және ұлттық білім беру проблемалары» халықаралық ғылыми-практикалық конференция еңбектері, ІІ том (экономика, тарих, қоғамдық ғылымдар және мәдениеттану). − Жетісай: Шымкент:«Оңтүстік полиграфия». − 2008. −Б.192− 196.

44    Агроқұрылымдарды басқаруды жетілдіру және ендіру менеджменті. ҚР БҒМ «Сырдария» университетінің 10 жылдығына арналған «Жаңа әлемдегі Қазақстан және ұлттық білім беру проблемалары» халықаралық ғылыми-практикалық конференция еңбектері, ІІ том (экономика, тарих, қоғамдық ғылымдар және мәдениеттану). −Жетісай: Шымкент: «Оңтүстік полиграфия», 2008. −Б.196− 198.

45    Мақталы селолық округінде шаруа (фермер) қожалықтарын ірілендірудің экономикалық негіздері. ҚР БҒМ «Сырдария» университетінің 10 жылдығына арналған «Жаңа әлемдегі Қазақстан және ұлттық білім беру проблемалары» халықаралық ғылыми-практикалық конференция еңбектері, ІІ том (экономика, тарих, қоғамдық ғылымдар және мәдениеттану). −Жетісай: − Шымкент:«Оңтүстік полиграфия», 2008. −Б.199− 202. (Е.Бакировпен бірлесіп)

46    Организационно-экономические основы оптимизации агрообразований и организации модели типовых хозяйств в хлопководств. – Алматы РГП «НИИ Э АПК  и РСТ» − 2008. − 2.3. п.л.

47    Мырзашөлді суландырудың  әлеуметтік  экономикалық  маңызы, ОҚО  мемлекеттік  мұрағаты,  Мырзашөл  өңірін  игеру тарихы  туралы  республикалық  ғылыми – тәжірибелік  конференцияға  дайындалған  мақалалар  мен  баяндамалар  жинағы. − Шымкент:«Кітап», 2009. −Б. 66− 68.

Резюме

Сериков Бегим

Проблемы повышения конкурентоспособности хлопкового комплекса

08.00.05 – экономика и управление народным хозяйством

(по отраслям и сферам деятельности)

В реформировании и развитии хлопкового комплекса важная роль принадлежит повышению эффективности и конкурентоспособности отрасли. Последние требуют необходимость нового подхода к проблеме исследования ускорения адаптации отрасли к рыночным отношениям, провести глубокие структурные изменения и меры дальнейшего развития. В этой связи исследование научных основ конкурентоспособности и экономической эффективности хлопкового комплекса, разработка конкретных предложений весьма актуальны и имеют важное научно- практическое значение.

Цель исследования – разработать теоретические и методологические основы повышения эффективности и конкурентоспособности хлопкового комплекса на юге Казахстана, обосновать их практической реализации в условиях рыночной экономики,  разработки предложения и рекомендации по кардинальному изменению структуры производства, первичной и глубокой переработки.

Предмет исследования – организационно-экономические и социальные отношения, связанные с процессом производства, переработки и продажи продукции в условиях рынка.

Теоретико-методологической основой исследования послужили диалектический метод исследования: нормативные и правовые акты, регулирующие правовые положения организационно-правовых форм, работающие в области хлопкового комплекса Казахстана и за рубежом, труды казахстанских и зарубежных ученых. Использованы также материалы многолетних теоретических исследований и прикладных разработок автора.

Научная новизна полученных результатов состоит в следующем:

− теоретически обоснованы объективная необходимость, сущность, место и роль повышения экономической эффективности и конкурентоспособности хлопкового комплекса в экономике, дано авторское толкование понятия «конкурентоспособность» путем последовательного анализа и обобщения различных их определений в экономической литературе;

− для оценки сравнительного преимущества в экономике хлопкового комплекса применена концепция эквивалентной стоимости и на этой основе введены дополнения в методологию определения конкурентоспособности и развития отрасли;

− подготовлены организационно-экономические основы преодоления мелкотоварного производства и предложен проект укрупнения агрообразований, определены размеры параметров новых хозяйств;

− рассмотрены теоретические основы анализа и оценки инвестиций, вложенных в отрасль, определены пути улучшения мелиоративного состояния и повышения плодородия орошаемых земель;

− предложены механизмы повышения эффективности хлопкового комплекса в условиях рыночных отношений, оценки эффективности внутренних, внешних рынков и пути повышения конкурентоспособности;

− исследованы экономические механизмы внедрения интенсивных агротехнологий и инноваций, технического перевооружения и использования научно-технического прогресса, научно-обоснованных севооборотов;

− спрогнозированы потребности внутреннего и внешнего рынков на продукцию хлопкового комплекса и структурные направления удовлетворения спроса в них;

− обоснована роль первичной и глубокой переработки хлопка, интеграция отраслей для организации хлопково-текстильного кластера, повышения размеров добавленной стоимости в развитии комплекса и  конкурентоспособности;

− исследован опыт высокоэффективной конкурентоспособной технологии производства хлопка, его первичной обработки и применения в фактических условиях региона;

− предложены рекомендации по государственному регулированию и повышению конкурентоспособности хлопкового комплекса, совершенствованию управления качеством;

− обобщены состояния хлопкового рынка в мире, тенденции развития и повышения эффективности хлопководства, их преимущества, проанализирована возможность их применения в стране.

Практическая ценность работы. Практическая значимость работы состоит в теоретическом, методологическом и методическом обосновании повышения эффективности и  конкурентоспособности хлопкового комплекса в условиях рыночных отношений и формирования укрупненных агрообразований, разработки предложений и рекомендаций, предназначенных для региона.